هورا تور
موزه‌ها مکان‌های فرهنگی عمومی هستند که یادگاری‌هایی از قرن‌ها تاریخ یک ملت را در خود حفظ کرده‌اند. با تماشای آثار به نمایش درآمده در موزه با گوشه و کنار زندگی پیشینیان آشنا می‌شویم. گاهی تاریخچه‌ی خود موزه‌ها نیز بسیار جالب توجه هستند. لطفا با هورا تور همراه شوید تا گذری به موزه آذربایجان داشته باشیم.
اندیشه ایجاد موزه در تبریز به سال های ۱۳۰۶ و ۱۳۰۷ برمی گردد که در این سال نمایشگاهی از سکه های مکشوفه از تبریز در کتابخانه تربیت برپا شد و تاریخچه ایجاد موزه شهر تبریز با عنوان «موزه آذربایجان»، به حدود بیش از ۵۰ سال قبل یعنی سال ۱۳۴۱برمی گردد بازمی گردد «موزهٔ آذربایجان»یکی از مهم ترین موزه های ایران می باشد که در تبریز و در خیابان امام خمینی جنب مسجد کبود واقع شده است.
تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی را می توان یکی از مهمترین شهرهای ایران نام برد، این شهر بخش بزرگی از تاریخ، فرهنگ و هنر کشور را در خود جای داده است، با این اوصاف شهر تبریز را میتوان شهر موزه های ایران دانست؛ شهری که به تنهایی ١٤ موزه متنوع دارد. تبریز با داشتن پنج بار تجربه پایتخت بودن در سلسله های مختلف، آثار و بناهای تاریخی و موزه های غنی فراوانی دارد که هرکدام گوشه ای از تاریخ این بخش از سرزمین ایران را به نمایش گذاشته اند. بخش بزرگی از این آثار که نشانه تاریخ و فرهنگ غنی این شهر است، در «موزه آذربایجان» نگهداری میشود؛ گنجینهای ارزشمند که به دلیل تعداد زیاد و تنوع آثار به عنوان دومین موزه باستانشناسی کشور شناخته میشود. . موزه آذربایجان با دارا بودن ۲۳۰۰ قطعه اشیای عتیقه و هنری ثبت شده و بیش از یک هزار شیء غیر ثبتی در مرکز توجه دوستداران فرهنگ و هنر کشورمان و جهانگردان خارجی قرار دارد و به طور متوسط همه ساله در حدود یکصدهزار نفر از آن بازدید می کنند. موزهای بسیار بزرگ با طراحی زیباست که آثاری از دوران باستان، دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی را در خود جای داده است. ساختمان سه طبقه موزه آذربایجان را آندره گُدار معمار و باستانشناس فرانسوی و با الهام از معماری خانههای تبریز این طراحی کرده است.
موزه آذربایجان از جمله مهمترین موزه های ایران است که در آن آثار مربوط به هزاره های پیشین تا دوره اسلامی به معرض نمایش در آمده است. این موزه دارای سه سالن هشتصد متری است که بعد ها در طبقه اول سالن جدیدی جهت نمایش سکه و مهرهای قدیمی ایران به آنها افزوده گشت. در سالن همکف ، بازدید کنندگان شاهد یادگاری هایی از دوران پیش از تاریخ و حکومت های پیش از اسلام ایران هستند.
قدیمی ترین آثار موجود در موزه آذربایجان
کهن ترین آثار موجود در این بخش متعلق به مجموعه کوچکی از سفالهای تپه اسماعیل آباد مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد می باشد. از دیگر آثار شاخص دوران پیش از تاریخ سنگ های منقٌش به تصاویر حیوانات و گل و گیاه مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد ست. این سنگها از جنس “سرپانتین” نوعی سنگ معدنی است که در چند سال اخیر با توجه به کشف مجموعه وسیعی از آنها در جیرفت کرمان بنظر می رسد محصول تمدنی پیشرفته و قابل ذکر در این نقطه از کشورمان در دوران پیش از تاریخ بوده است. مجسمه الهه زن متعلق به هزاره اول قبل از میلاد بدست آمده از رستم آباد در شمال ایران یکی دیگر از آثار برجسته این بخش به شمار می رود که نشانه وجود ارزش و مقام زن در کسوت الهه زمین و منبع باروری در نزد ایرانیان بوده است.
ریتون ها
همانطور که مستحضر هستید ریتون به ظرفی گفته می شود که در آن شراب می خورند. این ظرفها که بخش جلویی آن به شکل حیوان و یا انسان در آمده و عموما ازاشکال حیوانات با شاخ منحنی که به عقب برگشته، ساخته شده است. این واژه یونانی می باشد. ریتونها کاربردی آئینی داشته و در مراسم و جشنهای مذهبی از آنها برای نوشیدن شراب استفاده میشد.
از دیگر آثار قابل ذکر«موزه آذربایجان» می توان به ریتونها اشاره کرد که آثار ممتاز هزاره اول قبل از میلاد و آغاز اولین سالهای میلادی می باشد. دوره اوج ساخت ریتون در ایران همزمان با دوران هخامنشی است و تا دوره حکومت اشکانیان ادامه می یابد. یادگارهای به جا مانده از دوره حکومت های پیش از اسلام ایران که شامل سلسله های هخامنشیان ، اشکانیان ، و ساسانیان می شوند نیز از تنوع قابل ذکر برخوردار است.
اجساد مکشوفه زن و مرد
یادگار برجسته ای که دراین موزه به معرض دید علاقمندان گذاشته شده است شامل یک و یترین طراحی شده جهت نمایش اجساد یک زن و مرد تدفین شده مربوط به هزاره اول قبل از میلاد می باشد. این اجساد که در کاوشهای علمی ۱۳۷۸در محوطه مسجد کبود کشف شده اند در واقع بخشی از بقایای یک قبرستان سه هزار ساله بشمار میروند که بدلیل استثنایی بودن آنها به معنی اینکه زن و مرد تواماً در یک گور قرار گرفته بودند به موزه آذربایجان منتقل و به نمایش گذاشته شده اند.
سنگ قدیمی «بسم الله الرحمن الرحیم»
در منتهی الیه سالن موزه آذربایجان و در دیوار ضلع شمالی ، سنگ بسم الله که یکی از نادرترین آثار هنری ایران محسوب می شود نصب گردیده است. این سنگ از پنج قسمت تشکیل شده، چهار قسمت آن قاب اثر و یک قسمت آن متن اثر است که تمام سطوح سنگ توسط هنرمند ایرانی محمد علی قوچانی حجاری شده است.
آثاری از دوره اسلامی
در سالن طبقه اول در امتداد آثار تمدنهای باستانی ایران به دوره اسلامی می رسیم . قدیمی ترین اشیاء این دوران از قرن چهارم هجری و آثار بجای مانده از تمدن نیشابور که شاخصه آنها بکار گیری لعاب سفید نقش و نگارهایی با محتوای اسلامی و استفاده از خط کوفی است آغاز می گردد و به دوره قاجار منتهی می شود. از دیگر آثار برجسته این بخش می توان به ظروف سفالی دوره ایلخانی با نقش و نگارهای متنوع اشاره داشت.
سکه، مهرهای قدیمی و قفل رمزی در موزه آذربایجان تبریز
قفل رمزی مربوط به اواخر قرن شش هجری قمری نیز یکی دیگر از یادگار های قابل ذکر در این بخش به شمار می رود. این قفل دارای ۴ قفل بادامی و رمزدار که برای یافتن حروف رمز آن که حرفهای (ک، د ، الف ، ی) بودند باید بیش از پنجاه هزاربار این قفلها جابجا می شدند. در سالن جدید التاسیس این قسمت ، موزه آذربایجان اقدام به نمایش قدیمی ترین سکه های ضرب شده در گستره جغرافیایی ادوار مختلف تاریخ ایران کرده است. این سکه ها از دوره هخامنشی تا حکومت قاجاریه را شامل می شوند. همچنین نمونه ای از نادرترین و زیباترین مهرهای قدیمی در این بخش در کنار سکه ها دیده می شود.
طبقه زیر زمین موزه آذربایجان
در طبقه زیر زمین موزه آذربایجان از سالهای گذشته محل نمایش و نگهداری مجسمه های نفیس و ارزنده ای است که توسط مجسمه ساز شهیر تبریزی آقای احد حسینی خلق شده اند. موضوع این مجسمه ها نگاه عمیق هنرمند به سرگذشت انسان و خلق و خوی او در طول تاریخ بخصوص در قرن بیستم میلادی می باشد.
سنگ نگاره ها
جدیدترین قسمت موزه آذربایجان بخش سنگ نگارهای قدیمی می باشد که متعلق به ادوار مختلف تاریخی است. در این بخش سنگ قبرهایی از دوران مختلف اسلامی انتخاب و به نمایش گذاشته شده است. همچنین قوچهای سنگی، مجسمه های سنگی، پیکره های انسانی و نمونه هایی از سنگ های کتیبه دار در این قسمت بچشم می خورد.
موبند طلایی – مکشوفه از جعفرآباد خلخال
بر بدنه این موبند به زیبایی و ظرافت مراسم شکار ترسیم شده است. جنس طلایی موبند و هنر حکاکی بر روی آن احتمال استفاده آنرا توسط پادشاه یا حاکم منطقه قوت می بخشد.
بشقاب نقره ای با روکش طلا – ساسانی
نمونه ای از بشقاب‌های دوره ساسانی مزین به تصویر برجسته شاهان این سلسله به هنگام شکار یا نبرد ، از شاهکارهای ذوق ایران در امر فلز کاری و طراحی نقوش برجسته بر روی ظروف طلایی و نقره ای که در دوره ساسانی به اوج خود رسیده است.
بشقاب سفالی زرین فام – گرگان – دوره ایلخانی
سفال دوره ایلخانی اوج بکار گیری ذوق و هنر در امر ساخت و تزئین سفالها به کمک رنگ های شفاف ، نقاشی صورتکهای انسانی و استفاده از خط و کتابت بشمار میرود.
سنگ تزئینی – جیرفت – هزاره سوم قبل از میلاد
سنگ نقشهای شکیل و زیبای هزاره سوم قبل از میلاد که خاستگاه آنها منطقه جیرفت در مرکز ایران بشمار میرود. زیبایی نقشها و متنوع درونمایه های ملهم از اسطوره ها و آئینها ی نقش شده بر روی آنان اعجاب آور است اما کاربرد آنها هنوز مشخص نیست.
خمره چینی – دوره صفویه
این خمره چینی متعلق به مجموعه چینی خانه شیخ صفی واقع در استان اردبیل می باشد. این مجموعه به سفارش شاه عباس توسط چینی ها ساخته شده اند و کلیه اشیاء ممهوربه مهر شاه عباسی هستند.
آدرس و ساعات بازدید از موزه آذربایجان تبریز
آدرس: خیابان امام خمینی جنب مسجد کبود
موزه آذربایجان روزانه از ساعت ۹ صبح الی ۱۹:۳۰ بعد از ظهر برای بازدید عموم دایر است.
سخنی با خواننده عزیز
امیدواریم مطالب مندرج شده در این پست برای شما مفید واقع شده باشد. هرچند که در دنیای مجازی نمی توان حس و حال بازدید واقعی را ایجاد کرد.
در پایان از شما خواننده عزیز خواهشمندیم اگر در مورد این پست و یا سایر مطالب سایت اطلاعات تکمیلی اعم از عکس یا فیلم یا اطلاعات جدید به صورت متنی و … دارید لطفا با گروه هورا تور در میان بگذارید تا بتوانیم اطلاعات جامع تری در اختیار خوانندگان گرامی قرار دهیم. از اینکه سایت هورا تور را انتخاب کردید ممنون هستیم.
ایمیل :
horatour.info(at)gmail.com
تلگرام :
۰۹۳۸۳۸۹۴۳۳۲
منابع:
ویکی پدیا
ebultan.com
mag.cafegardesh.com
asriran.com
tabriz.ir
visitoiran.com
kojaro.com
hamshahrionline.ir
