کلیسای شوغاگات مقدس تبریز

شوغاگات مقدس  نام کلیسای نوساخته کوچکی است در گورستان ارامنه واقع در محله مارالان.  این کلیسا از سنگ تراش با اسلوبی بدیع به هزینه ((سیمون منوچهریان)) در کنار کلیسای قدیم مریم نه نه ساخته شده است. کلیسای شوغاگات  در سال ۱۹۴۰ میلادی (۱۳۱۹ خورشیدی) بنای آن به اتمام رسیده است. نماهای خارجی کلیسا با نمای سنگی (سنگ‌های پاکتراش هم اندازه) در سه ضلع شمالی، جنوبی و غربی با جفت پایه‌هایی با قوس‌های نیم دایره و بیضی قاب بندی شده است.

پلان این کلیسا، به تبعیت از کلیساهای ارامنه، با الگوی بازیلیک طراحی شده است. چهار ستون مربع شکل در وسط پلان واقع شده و فضای داخلی را به دو ناو در دو طرف و یک ناو میانی وسیع تر تقسیم کرده است. گنبد رک این بنا در وسط پلان و بر روی چهار ستون ذکر شده بنا شده. ورودی بنا مانند اکثر کلیساهای ارامنه در ضلع غربی و روبه روی محراب تعبیه شده است. از فضاهای متداول در الگوی کلیساهای ارامنه اتاق‌های رختکن دو طرف محراب، به علت کاربری خاص این کلیسا (مراسم نماز و ادای احترام به میت)، حذف شده‌اند.

ساختمان نخستین کلیسای مریم نه نه سنگی بود، هنگام بنای کلیسای شوغاگات مقدس، قسمتی از دیوارهای آن را تخریب و آجری کردند. در کنار کلیسای شوغاگات قبر سنگی بلندی وجود دارد که متعلق به (خلیفه ملیک تانگیان)  است که در حدود چهل سال خلافت ارامنه آذربایجان را به عهده داشت و از طرف سه تن از پادشاهان ایران نشان و فرمانی به نام وی صادر گردیده بود.

ارامنه جسد شخص درگذشته را ابتدا شستشو می دهند می دهند، سپس بهترین لباسش را در تنش می کنند. آنگاه در تابوتی می گذارند و در جلوی محراب کلیسا قرار می دهند. اول کشیش برای متوفی دعا و طلب آمرزش می کند، سپس مردم همه به رسم احترام از او دیدن می کنند، آنگاه تابوت را به گورستان حمل می کنند. و در قبری که قبلا آماده شده به خاک می سپارند.

قبرهای موجود در کلیسای شوغاگات تبریز

از جمله سنگ قبرهای اشخاص مهم، که دورتادور این کلیسا واقع شده اند، عبارت اند از:

آرامگاه خلیفهٔ بزرگ ارامنهٔ آذربایجان، نِرسِس ملیک تانگیان، که در خلال جنگ های جهانی اول و دوم به مدت چهل سال خلافت ارامنهٔ آذربایجان را به عهده داشتند.

آرامگاه کشیش باگرات، خلیفهٔ سابق ارامنهٔ آذربایجان، که در۱۹۹۱م/۱۳۷۰ش وفات یافته اند.

آرامگاه کشیش دِرپوغوس دِرپوغوسیان. این کشیش کاتولیک کودک یتیمی بوده که در قتل عام ارامنه در خاک عثمانی از جنوب دریاچهٔ وان به تبریز مهاجرت کرده. وی، که در تبریز بیمار شده و مورد مراقبت کاتولیک ها قرار گرفته و تحت سرپرستی آنها بزرگ شده بود، به پاس خدمات کاتولیک ها به روحانی ای کاتولیک تبدیل و پس از وفاتش، به پیشنهاد آنها در گورستان ارامنه تدفین شد.

آرامگاه آزاد منوچهریان (وفات۱۸۵۴/۱۹۴۴م)، پدر سیمون منوچهریان، بانی کلیسای شوغاگات.

آرامگاه شوغاگات منوچهریان (وفات۱۸۷۱/۱۹۳۹م)، مادر سیمون منوچهریان،که این کلیسا به نام وی شوغاگات نامیده شده است.

بنای یادبود جانباختگان ارمنی خوی، که در۱۹۱۸ م به دست سپاه عثمانی کشته شده اند.

آرامگاه دکتر اصلانیان (وفات۱۹۴۰م/۱۳۱۹ش). در چهار گوشهٔ این مقبره، چهار ستون با ارزش ایلخانی وجود دارد که بنا به گفتهٔ قدمای ارمنی از سنگ تراشی های تبریز خریداری شده اند.

مسیر دسترسی: 

کلیسای سورپ شوغاگات(شوغات)در آخر خیابان شهناز جنب کارخانه چرم خسروی سابق، دانشگده معماری فعلی  قرار دارد.

نکته :

برای بازدید از این کلیسا می بایست به شهر تبریز سفر کنید. هرچندکه در وبلاگ ها به این نکته اشاره شده است که “اداره کل ارشاد تبریز از تمامی کلیساهای سطح شهر تعهد نامه کتبی گرفته است که هیچ ایرانی غیر ارمنی حق ورود به کلیسا و یا حتی تهیه عکس از آن را ندارد و باید به بخش اقلیت های مذهبی این اداره رفته و اجازه نامه کتبی بگیرد.

سخنی با خواننده عزیز:

امیدواریم مطالب مندرج شده در این پست برای شما مفید واقع شده باشد. هرچند که در دنیای مجازی نمی توان حس و حال بازدید واقعی را ایجاد کرد. در پایان از شما خواننده عزیز خواهشمندیم اگر در مورد این پست و یا سایر مطالب سایت اطلاعات تکمیلی اعم از عکس یا فیلم یا اطلاعات جدید به صورت متنی و … دارید لطفا با گروه هورا تور در میان بگذارید تا بتوانیم اطلاعات جامع تری در اختیار خوانندگان گرامی قرار دهیم. از اینکه سایت هورا تور را انتخاب کردید ممنون هستیم.

ایمیل :

horatour.info(at)gmail.com

تلگرام :

 ۰۹۳۸۳۸۹۴۳۳۲

جمع آوری اطلاعات : سایت horator.ir  (هوراتور)

منابع :

کتاب آثار باستانی آذربایجان- تالیف : عبدالعلی کارنگ

ویکی پدیا

spinews.ir

tabriz2018.org