آب انبار مسجد جامع قزوین

به شهر قزوین خوش آمدید. تنوع اقلیمی و قابلیت های آبی و خاکی استان. امکان کاشت انواع محصولات گرمسیری و سردسیری را فراهم کرده است. سابقه سکونت گزینی و تمدن ۹ هزار ساله و آثار باستانی و تاریخی چشمگیری در قزوین بوجود آورده است. کمبود آب در قزوین سابقه طولانی دارد و حتی ناصرخسرو در سفرنامه خود به آن اشاره کرده است. از قرن پنجم هجری، افراد خیر برای رفع کم آبی شهر اقدام به حفر قنات کردند. اما چون باز هم در تابستان کم آبی به وجود می آمد. مردم ثروتمند و خیر در محلات مختلف به ساخت آب انبار پرداختند.  در این پست به معرفی آب انبار مسجد جامع قزوین پرداخته ایم. این آب انبار از اماکن تاریخی شهر قزوین می باشد.

ساخت آب انبارهای متعدد در این شهر باعث شد.همانطور که یزد به عنوان شهر بادگیرها معروف شد. قزوین نیز به عنوان شهر آب انبارها در اذهان مردم ایران شکل گیرد. آب انبار مسجد جامع قزوین، کهن ترین آب انبار قزوین است که در شمال جلوخان این مسجد قرار دارد. با شیوه دو تویزه آجری و سه گنبد پوشش یافته و پلکانی جداگانه برای لایروبی دارد. اتصال به شبکه اگوی شهری، کتیبه. مرمرین به خط نستعلیق ممتاز، راه شیر چهل پله ای و کف سازی. آجری با عایق بندی از ویژگیهای این آب انبار به شمار می رود.

توضیحی مختصر در مورد آب انبار مسجد جامع قزوین

آب‌انبار مسجد جامع قزوین مربوط به دوره صفویه است.و در قزوین، ضلع غربی خیابان شهدا واقع شده.و این اثر در تاریخ ۱۳۷۷/۰۵/۱۱ با شمارهٔ ثبت ۲۰۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

راه های دسترسی به آب انبار مسجد جامع قزوین

برای دسترسی به آب آب انبارهای قزوین از یک راه حل استفاده شده است: کاربرد پلکان و پاشید. این روش در بیشتر شهرها معمول بوده است و در چند شهر و منطقه به خصوص بخش جنوبی ایران، روش دستی رواج داشته است. در این روش با استفاده از دلو أب، مستقیما آب را تهیه می کرده اند. با به کارگیری روش پلکان و پاشير، مردم دسترسی مستقیم به آب نداشته و در نتیجه آب از آلودگیهای احتمالی در امان می مانده است.
طراحی مسیر پلكان در آب انبارهای قزوین جدای از طراحی کل بنای آب انبار نبوده است. نقشه های برداشت شده نشان میدهد که خاکبرداری بخش مسیر پلكان، به همراه خاکبرداری مخزن صورت می گرفته است. این تقریبا چیزی متفاوت با آنچه که در یزد اتفاق می افتاده است، می باشد. در آب انبارهای شهر یزد مسير پلكانها ارتباط ساختمانی کمتری با مخزنشان دارند.

خاکبرداری مخزن می توانست مستقلا انجام گیرد. مخزن نیز افزون بر اینکه با دیوارهای محکم و شفته ریزی استوار میشد، زمین دژ محصور کننده آن پشتیبان خوبی برای ایستایی مخزن بوده است. به هر حال روش انتخابی در قزوین، قرار دادن مسير پلکان همجوار با مخزن بوده است. به این ترتیب، با در نظر گرفتن محل ورود به پلكان در حاشیه یک مسیر، پلكان در یک طرف مخزن قرار میگیرد.

پله و پلکان آب انبار مسجد جامع قزوین

تعداد پله های آب انبارها، با ارتفاع مخزن تغيير میکرده است. آب انبار مسجد جامع سی و پنج پله ساخته شده اند. در مسیر پلکانها پاگردهایی برای استراحت مصرف کنندگان تعبیه شده است. تعداد پاگردها از یک عدد تا سه عدد هستند. پلکانهای مسیری خطی دارند. تفاوتی که مسیر پلکانهای آب انبارهای شهر قزوین با شهری چون یزد دارد، عدم رواج آب انبارهایی با چند مسیر پلکان است.

راه شیرآب‌انبار سی و هفت پله سنگی داشته و دیواره‌های آب‌انبار به قطر ۴۰/۲ متر از جنس شفته آهک می‌باشد. مخزن آن گنجایش ۱۸۰۰ متر مکعب آب را دارد.

سردر آب انبار مسجد جامع قزوین

با توجه به اینکه عرض مسير پلكان زیاد نیست (۳ تا ۵ / ۱) متر، به همین دلیل سردر هم کوچک می شود تنها عنصر بیرون زده از مسیر پلکان یک قاب است. این قاب با تزیینات ساده و پر کار معقلی و کاشی ساخته شده است. آب انبار حکيم ها، مسجد جامع و آقا بالا به این شکل ساخته شده اند. فاصله بين قوس سردر، تاشروع مسیر پلکان با کاربنديهای زیبا تزیین شده است.

کتیبه های آب انبار مسجد جامع قزوین

آب انبار دارای کتیبه‌ای است از سنگ مرمر و به خط نستعلیق که تاریخ ۱۰۹۳ ه‍.ق روی آن ذکر شده‌است. در تعمیرات بعدی بنا، سنگ‌های کتیبه آن پس و پیش کار گذاشته شده و برخی از سنگ‌های آن شکسته و از میان رفته است. یکی از دو گوشوار طرفین سردر آب‌انبار از بین رفته و از تزیینات متعارف نیز نشانی نیست.

آدرس آب انبار جنب مسجد جامع قزوین

آب انبار مسجد جامع قزوین از جاذبه های گردشگری قزوین به شمار می رود. این آب انبار در اواسط خیابان سپه قزوین، روبه روی جلوخان و سرکوچه مسجد جامع بزرگ و در شمال مسجد جامع کبیر قرار گرفته است.

سازنده آب انبار مسجد جامع بزرگ قزوین

این آب انبار در زمان صفویه ساخنته شده است. سازنده و بانی آن، علی خان از امرای شاه سلیمان صفوی بوده است و کتیبه ای دارد بر روی سنگ مرمر به خط نستعلیق ولی به هنگام تعمیر آب انبار این کتیبه جابه جا شده و در قسمتی از آن، تاریخ ۱۰۹۳ که سال احداث آب انبار است، خوانده می شود.

سایر اماکن دیدنی قزوین

کاخ چهلستون قزوین (عمارت کلاه فرنگی)  موزه خوشنویسی قزوین   باغ صفوی سردر عالی قاپو قزوین. دریاچه اوان قزوین قلعه الموت قزوین    کلیسای کانتور. خانه امینی ها قزوین (حسینیه امینی ها)  کافر گنبد قزوین آب انبار سردار کوچک در قزوین. سرای سعدالسلطنه.

سخنی با خواننده عزیز

امیدواریم مطالب مندرج شده در این پست برای شما مفید واقع‌شده باشد. هرچند که در دنیای مجازی نمی‌توان حس و حال بازدید واقعی را ایجاد کرد. در پایان از شما خواننده عزیز خواهشمندیم. اگر در مورد این پست و یا سایر مطالب سایت. اطلاعات تکمیلی ااماعم از عکس یا فیلم یا اطلاعات جدید به‌صورت متنی و غیره. دارید لطفاً با گروه هورا تور در میان بگذارید. تا بتوانیم اطلاعات جامع‌تری در اختیار خوانندگان گرامی قرار دهیم. از اینکه سایت هورا تور را انتخاب کردید ممنون هستیم.

منابع

مقاله: معماری آب انبارهای شهر قزوین – غلامحسین معماریان

مقاله: شهر تاریخی قزوین – دکتر احسان اشراقی

tripyar.com

fa.wikipedia.org