بازار قیصریه زنجان

به شهر زنجان خوش آمدید. مجموعه بازار زنجان، در زمینی به مساحت ۱۵ هکتار احداث شده است که ۵ هکتار آن به فعالیت اقتصادی، ۷ هکتار آن برای سکونت، اهکتار آن جهت اماكن عام المنفعه و ۲ هکتار دیگر آن برای شبکه ارتباطی اختصاص یافته است.بازار بزرگ زنجان بزرگترین بازار سرپوشیده ایران به شمار می رود. این مجموعه بازار با ۵۶ وردی اصلی و فرعی (کوچه) به شبکه ارتباطی کل شهر راه دارد. بازار زنجان در کل ۹۴۰ باب مغازه دارد. این بازار از دوقسمت تشکیل شده است.بازار بالا و بازار پایین. در این قسمت ابتدا تعریفی از راسته بازار و قیصریه شده.نام راسته های بازار بزرگ زنجان و سپس به معرفی بازار قیصریه زنجان که در قسمت بازار بالا واقع شده و نحوه دسترسی به این بازار می پردازیم.

تعریف کوتاهی از راسته ها در بازار های سنتی

راسته یا گذرگاه اصلی و فرعی بازار مسیری است نسبتا طولانی.که دو طرف آن دکان ها و فروشگاه های به هم پیوسته،رو به رو.

تعریف مجموعه قیصریه در بازارهای سنتی

قیصریه، به مجموعه های تجاری با فروشگاهی سر پوشیده با شکل ها و معماری های متفاوت اطلاق می شده است.که غالبا به دستور پادشاهان و حکام وقت ساخته می شد و معمولا جدا از مجموعه بازار (بیشتر به لحاظ حقوقی و شان تجاری ) به داد و ستد یک نوع کالا اختصاص داشت و فاقد محل اقامت بود. 

قیصریه ها بیشتر محل کار صنعتگران و پیشه وران ظریف کار مانند درزیان، علاقه بندان، زرگران، گوهریان، سوزن دوزان و بزازان بوده است.قیصریه ابراهیم خان کرمان و قیصریه و بازارچه بلند اصفهان، قیصریه خان یزد و وکیل شیراز و قیصریه قزوین (که عبور خیابان آن را خراب کرده است ).از نمونه های خوب در بازارهای ایران است.(دانشنامه جهان اسلام، ج ۳ ، ۱۳۷۳: ۳۳۰-۳۳۱).

قیصریه ها سه خصوصیت مشترک دارند؛

اول داشتن در و دربند.

دوم محل فروش منسوجات عالی و کالاهای ظریف و گران بهاء.

سوم برخورداری از زیبایی و شکوه معماری قیصریه اغلب شکل راسته فرعی عریض تری را دارد.که کاملا بسته است. و فقط با دو در به راسته های اصلی یا فرعی بازار راه پیدا می کند.اما معماری آن معمولا از راسته ها ظریف تر و مجلل تر است.و پوشش درونی گنبدهای آن، تزئینات و ریزه کاری های بیشتری دارد.

بازار قیصریه زنجان

بازار قیصریه که همچنان از نامش پیداست محل فروش اجناس با ارزش و کیفیت بوده است.این راسته در زمان شاهزاده عبدالله میرزا قاجار در غرب مسجد سید احداث شده است.و دارای پوششی با طاق های هلالی و ضربی می باشد.و مصالح آن از آجر با توجه به شیب زمین طاق های شمالی این راسته کوتاهتر و از نوع هلالی هستند.و به سمت جنوب که شیب زیاد تر شده.با اضافه کردن بر بلندی طاق ها معمار توانسته تا حدود زیادی تعادل و نظم را در پوشش این سقف به وجود آورد.و در قسمت جنوبی به راسته زرگرها و بازار پایین متصل می شود.همچنین برای تامین نور و روشنایی بازار در وسط طاق ها نورگیر های تعبیه گردیده است.یکی از ورودی های مسجد جامع (سید) از این بازار می باشد.عطاری، پارچه فروشی، لباس فروشی، طلا فروشی و… کاسبان این بازار هستند. این بازار دو ورودی اصلی دارد. ورودی سبزه میدان و خیابان فردوسی. 

چگونه به بازار قیصریه زنجان برویم

ورودی این بازار در سبزه میدان قرار دارد.برای رفتن به این بازار از مسیر سنگ فرش پیاده راه بین چهارراه انقلاب تا سر بازار قیصریه طی کنیم.و به ورودی بازار قیصریه برسیم.این مسیر حدودا ۱ کیلومتری پیاده راه می باشد.اگر از سمت غرب زنجان قصد رفتن به بازار قیصریه را داریم می توانیم با وسیله نقلیه شخصی یا وسایل نقلیه عمومی از طرف چهارراه امیرکبیر به سمت سبزه میدان برویم. 

راسته های بازار بالا و پایین واقع در بازار زنجان 

همانطور که قبلا ذکر شد بازار زنجان از دو قسمت بازاربالا و بازار پایین تشکیل شده است.در این قسمت نام راسته های هر  دو بازار آورده شده است.

راسته های بازار زنجان عبارتند از:

راسته عبدالعلی بیگ.راسته امامزاده. راسته حاج حسن. راسته میوه فروشان. راسته خامه فروشان. راسته شيطانه بازار بالا.راسته بازار بالا. راسته پنیر فروشان، راسته پشت بازار.(مسجد چهل ستون و حجه الاسلام در آن قرار دارد).راسته بازار حجه الاسلام، راسته قیصریه، راسته قیصریه کوچک خیان فردوسی امروزی).راسته بازار حلاجها، راسته بزارها. راسته کفاش ها، راسته عطاران. راسته کلاهدوزان، راسته حلبی سازها. راسته آهنگران، راسته صباغان. (بویاخچی لار یا رنگرز ها). راسته پالان دوزها، راسته نجارها، راسته شيطانه بازار بالا و راسته صندوق سازان.راسته بازار پایین، راسته شيطانه بازار پایین. راسته بازار مسگرهای پایین.

سخنی با خواننده عزیز

مطالب مربوط به این پست برگرفته از کتاب (کتاب مجموعه بازار بزرگ زنجان. زمینه‌ها و سیر تحولات فرهنگی، تاریخی، اجتماعی. مؤثر بر شکل‌گیری آن. نویسنده مؤلف: علی نوراللهی) می‌باشد. توصیه می‌شود برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اماکن دیدنی و تاریخی بازار زنجان این کتاب را مطالعه فرمایید.

امیدواریم مطالب مندرج شده در این پست برای شما مفید واقع‌شده باشد. هرچند که در دنیای مجازی نمی‌توان حس و حال بازدید واقعی را ایجاد کرد. در پایان از شما خواننده عزیز خواهشمندیم. اگر در مورد این پست و یا سایر مطالب سایت. اطلاعات تکمیلی اعم از عکس یا فیلم یا اطلاعات جدید به‌صورت متنی و غیره. دارید لطفاً با گروه هورا تور در میان بگذارید. تا بتوانیم اطلاعات جامع‌تری در اختیار خوانندگان گرامی قرار دهیم. از اینکه سایت هورا تور را انتخاب کردید ممنون هستیم.

استان زنجان دارای جاذبه های گردشگری و تاریخی بسیاری است. گنبد تاریخی سلطانیه بزرگترین گنبد آجری جهان در این استان و در شهر سلطانیه قرار دارد. شهر زنجان از قدیمی‌ترین شهرهای ایران هست. بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین بازارسرپوشیده ایران. در دل این شهر تاریخی جای گرفته. مسجد جامع زنجان (مسجد سید) و مسجد چهل ستون ومسجد سید فتح‌الله زنجان نیز در نزدیکی این سرا قرار دارد. در این شهر اماکن دیدنی تاریخی و گردشگری دیگری نیز وجود دارد. همانند رختشوی‌خانه زنجان. حمام‌های قدیمی. مساجد قدیمی، کاروانسراها همانند کاروانسرای ملک، سرای حاج علی قلی وموزه مردان نمکی وغیره.

گردآوری اطلاعات: سایت هوراتور www.horatour.ir  

منابع

کتاب مجموعه بازار بزرگ زنجان – نویسنده و مؤلف: علی نوراللهی.

تشکر فراوان از زحمات و مشاوره‌های بی‌دریغ جناب آقای محمد علویون. از کسبه‌های قدیمی و معتمد  بازار زنجان.